Açık Lise Sosyoloji 1 – 2019 Yılı 3. Dönem

2. Sosyoloji, toplumların tarihsel gelişim sürecinde geçirdikleri değişimin etkilerini ve yönünü açıklamak amacıyla yapılan çalışmalarda aşağıdaki bilimlerden hangisinden yararlanır?

3. Nesiller boyu devam eden, kalıcı nitelik kazanan, ortak kabul görmüş değerler, olaylar, kurallar, düşünceler ve uygulamalardan oluşan bütünlüğe toplumsal kurum denir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi bir toplumsal kurum örneği değildir?

4. Hürriyet, mülkiyet, güvenlik ve zorbalığa karşı direnme gibi doğal haklar Fransız İhtilali’nden sonra dünyaya yayılmaya ve evrensel hâle gelmeye başladı.

Verilen bilgide Fransız Devrimi’nin yaydığı aşağıdaki fikirlerin hangisinden söz edilmektedir?

5. “Bir köye ilk defa araba yolu yapılmasından sonra köy yaşantısında meydana gelecek olan değişmelerin izlenmesi” sosyolojinin aşağıdaki veri toplama tekniklerinden hangisiyle gerçekleştirilir?

6. Televizyon reklamları tüketicilerin sosyalleşme sürecinde pozitif bir rol oynayabilir. Reklamlar, yeni nesnelerle yakınlaşmasını sağlamak bakımından çocuğun sosyal gelişimine katkıda bulunmaktadır. Çocuk bazı reklamlar sayesinde dişlerini fırçalaması gerektiğini, tuvaletten çıkarken ellerini yıkaması gerektiğini, sütün sağlıklı olduğunu ve içmesi gerektiğini hatırlamaktadır.

Verilen parçada sosyalleşmeyi etkileyen aşağıdaki unsurların hangisinden söz edilmektedir?

7. Bireylerin yetenek ve becerilerine bakmadan ve herhangi bir çaba sarf etmeden, doğuştan gelen ve kendileri dışındaki faktörler tarafından belirlenen statülere “verilmiş statü” denir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi verilmiş statüye örnek oluşturur?

8. Birey bir toplumda aynı anda birçok statüye sahiptir ve aynı anda bu statülerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır. Bireyin sahip olduğu toplumsal rollerinden hangisine uygun davranış yapacağına karar verememesi hâline “rol çatışması” denir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi rol çatışmasına örnek verilebilir?

9. Kişilerin gösterecekleri davranışların hangilerinin cezalandırılacağını, bu cezaların kimlerce verileceğini belirten toplumsal kontrol düzenlemelerine yazılı toplumsal kontrol denir.

Bu bilgiye göre aşağıdakilerden hangisi yazılı toplumsal kontrol aracıdır?

10. Toplumun yücelttiği ideal normlara, erdemli olarak nitelendirdiği davranış biçimlerine doğru yönelen sapma türüne olumlu sapma denir.

Tanıma göre aşağıdakilerden hangisi olumlu sapmaya örnek oluşturur?

11. Hak; adaletin, hukukun gerektirdiği veya birine ayırdığı şey, kazanç olarak tanımlanmaktadır.

Bu tanıma göre aşağıdakilerden hangisi öğrencilerin hakları arasında yer almaz?

12. “İnsanlar arasındaki ilişkiler sonucunda ortaya çıkan ilkeler, anlamlar, değerler, statüler ve rollerden oluşan yapı” olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

13. Aşağıdakilerden hangisi “kent” toplumsal yapısının özelliklerinden biri değildir?

14. Aşağıdakilerden hangisi bir toplumun insanları arasındaki sosyal ilişkiler ağını anlatan manevi yapı ögelerinden biridir?

15. “Bir beklenti ya da hedef doğrultusunda yapılan yarış” aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ifade edilir?

16. İnsanlar arasında doğal farklılıklar ve toplumun empoze ettiği yapay farklılıklar vardır. Bu farklılaşmaya dayalı olarak yapılan değerlendirme sonucunda toplumsal tabakalaşma ortaya çıkar. Böylece tabakalaşma toplumda bir hiyerarşik(aşamalı) sistem meydana getirir ve toplumu oluşturan bireyler belli özelliklere göre aşamalı olarak sınıflar hâlinde sıralanırlar.

Verilen parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisinin toplumsal tabakalaşmaya neden olan yapay bir etmen olduğu söylenebilir?

17. “Bir lise öğretmeninin tayininin Ankara’dan İzmir’e çıkması” aşağıda verilen toplumsal hareketlilik türlerinden hangisine örnektir?

18. “Etkin köşe yazarlarının okuyucularını etkileyerek bazı konularda fikir değişikliğine neden olması” toplumsal değişmeyi etkileyen aşağıdaki faktörlerden hangisine örnek verilebilir?

19. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk inkılaplarıyla ilgili doğru bir bilgi değildir?

20. Toplum, sosyal sınıflardan, sosyal gruplardan, sosyal kurumlardan ve bunların kendi aralarındaki ilişki ağından oluşan bir yapıdır. İşte bu parçaların, maddi ve manevi kültür ögelerinin, işleyen bir bütünü oluşturacak biçimde birbirlerini tamamlamalarına toplumsal bütünleşme denir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi toplumsal bütünleşmeyi sağlayan etmenlerdendir?