Açık Lise Felsefe 4 – 2019 Yılı 3. Dönem

1. Descartes, kendisinden asla şüphe duyulmayacak ve başka bilgilere de temel olabilecek açık seçik bir bilgi arayışını “Düşünüyorum, o hâlde varım.” önermesiyle tamamlamıştır. Çünkü filozof, kesin bilginin kaynağını bu ifadesinde bulmuştur.

Parçadan hareketle Descartes’a göre kesin bilginin kaynağı aşağıdakilerden hangisi olabilir?

2. 18-19. yüzyıl felsefesinin en iyi tanımlarından birini o dönemde yaşamış ve aydınlanmacı filozof olarak nitelendirilen Immanuel Kant yapar. Kant, “Aydınlanma Nedir?” başlıklı yazısında aydınlanmayı, insanın kendi suçu nedeniyle düşmüş olduğu ergin olmayış durumundan kurtulma olarak tanımlar. Kant, ergin olmayış benzetmesiyle insanın aklını kendi başına kullanamayışını işaret eder ve bunun insanın suçu olduğunu vurgular. Kant, bu dönemin sloganı olarak da “Aklını kullanma cesaretini göster!” demiştir.

Parçadan hareketle 18-19. yy. felsefesiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

3. “Ahlakı, akılla anlama ve yorumlama çabaları” 18-19. yy. felsefesinde öne çıkan aşağıdaki problemlerden hangisinin alanına girmektedir?

4. Bilginin a priori (deneyimden bağımsız) olarak oluştuğunu iddia eden görüş aşağıdakilerden hangisidir?

5. Aşağıdakilerden hangisi 18. yy.- 19. yy. felsefesinde öne çıkan “varlığın oluşu” problemiyle ilgilidir?

6. Bu dönemin felsefi eserleri problem merkezli ve akla yöneliktir. Daha çok burjuva sınıfına hitap etmektedir. Edebî eserler ise halkın duygularına değinmesi, dönemin atmosferini gözler önüne sermesi ve felsefi tartışmaları bu çizgi üzerinden işlemesi açısından önemlidir. Edebî eserler, felsefenin halk arasında yayılmasında, halkın aydınlanmasında ve düşünsel zenginliğin artmasında etkili olmuştur.

Verilen bilgiye göre düşünsel zenginliğin artmasında aşağıdaki alanlardan hangisi felsefeye katkı sağlamıştır?

7. Aşağıdaki felsefi içerikli edebi eser ve yazar eşleştirmelerinden hangisi doğru değildir?

8. Montesquiue, devletlerde yasama, yürütme ve yargı güçlerinin bulunduğunu ve özgürlüğü kısıtlamamak için bunların birbirlerini denetlemeleri gerektiğini belirtmiştir.

Montesquiue’nun sözünü ettiği durum aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılır?

9. • 1789 yılında ilan edilen bildirgede yönetimde meydana gelen bozulmaların toplumları olumsuz etkilediğinden söz edilmiştir.

• Yapılması gerekenin insan haklarının neler olduğunun hatırlatılması gerektiği fikrinden hareketle 17 maddelik bir bildirge metni hazırlanmıştır.

• Bildirgenin ilk maddesinde insanların özgür ve eşit doğdukları ve bir arada yaşadıkları vurgulanmıştır.

Verilen özellikler aşağıdakilerden hangisine aittir?

10. Kendinde ve başkalarında insanlığı bir araç olarak görecek şekilde değil de onu bir amaç edinecek şekilde davran.

Immanuel Kant’ın verilen ahlaki ilkesinde aşağıdakilerden hangisi vurgulanmıştır?

11. 20. yüzyıl felsefesinin önemli akımlarından biri de hermeneutiktir. Hermeneutik, insanın söz ve eylemlerinin oluşturduğu ürün ve yapıların anlamına yönelik yorumlamadır. Hermeneutik, tek Tanrılı dinlerde özellikle kutsal metinlerin yorumlanması veya peygamberin söz ve davranışlarının anlaşılması şeklinde ortaya çıkmış ve zamanla tüm metinlerde uygulanır olmuştur.

Verilen parçada aşağıdaki problemlerden hangisi ele alınmıştır?

12. Varoluşçu filozof Kierkegaard’a göre insanın temel sorunu bilgi ve bilmek değil, varoluşun kendisidir. Varoluş, hiçbir zaman hazır değildir; oluş içinde olan insan, sürekli yeni kararlar alıp seçimler yaparak kendini yeniden sentezler. İnsanın seçim yapabilmesi özgür oluşundandır. Özgürlük ise seçimlerin sonuçlarının sorumluluğunu almayı gerektirir.

Verilen parçada aşağıdaki varoluşçu kavramların hangisinden söz edilmemiştir?

13. 20. yüzyıl sonlarına doğru üniversite dışında çalışan filozof neredeyse kalmamıştır. Felsefedeki bu uzmanlaşma süreci, felsefenin ne olduğu problemine teorik açıdan yaklaşılmasına neden olmuş ve felsefe, yöntem kazanma eğilimine girmiştir.

Parçadan hareketle 20. yy. felsefesiyle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

14. Söz konusu katmanda insanlar ve hayvanlar bulunur. Tümden bilinçli olmasa da bilinçli ve ruhsal yaşantılardır. Bu katman, tinsel katmana kaynaklık sağlar. Bu katmanla psikoloji bilimi ilgilenir.

Verilen özellikler Hartmann’ın aşağıdaki dört varlık katmanından hangisine aittir?

15. “İnsan zihni doğuştan boş bir levhadır ve bilgiler deneyim yoluyla sonradan edinilir.” diyen Locke’a göre bilginin kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?

16. Aşağıdakilerden hangisi 20. yy. felsefesiyle ilgili doğru bir bilgi değildir?

17. • Türk-İslam dünyası bilim faaliyetleriyle ilgili çalışmaları dolayısıyla dünya felsefe literatüründe yerini almıştır.

• Harvard Üniversitesinde “Arap ve İslam Bilimi” adlı doktora teziyle bilim tarihi alanında ilk doktora derecesini alan kişi olmuştur.

• “Copernicus” adlı eserinden dolayı kendisine Polonya Konsolosluğu tarafından Kopernik Madalyası takdim edilmiştir.

Bilgileri verilen Türk felsefeci aşağıdakilerden hangisidir?

18. Mantıkçı pozitivistlere göre, doğrulanabilir önerme, olgusal olarak üzerinde deney yapılmaya uygun önermedir ve bu yönüyle anlamlı önermedir. Metafiziksel önermelerde buna imkân yoktur, onun için anlamsızdır.

Verilen bilgiye göre aşağıdakilerden hangisi metafizik bir önermedir?

19. Aşağıdakilerden hangisi 20. yy’da Türkiye’deki felsefe çalışmalarına katkıda bulunan felsefeciler arasında yer almaz?

20. Sartre’ın “Ne olursa olsun, insanın yapacağı bir gelecek vardır; el değmemiş bir yarın onu bekler.” sözü aşağıdakilerden hangisiyle çelişmektedir?