Açık Lise Felsefe 4 – 2020 Yılı 1. Dönem

1. Kant aydınlanmayı “insanın kendi suçu nedeniyle düşmüş olduğu ergin olmayış durumundan kurtulma” olarak ifade etmektedir. Ayrıca ergin olmayış benzetmesiyle insanın aklını kendi başına kullanamayışına işaret etmektedir.

Kant’ın bu görüşüne göre ergin bir insandan aşağıdaki davranışların hangisi beklenir?

2. Filozoflar aklın aydınlattığı doğru bilgiyi bulmaya çalışmışlardır. Bu yüzden bilginin üzerine gitmişler ve “Bir şeyi bilmek ne anlama gelmektedir?, İnsan nelerin bilgisini bilebilir?” gibi sorular sormuşlardır.

Bu parçada aşağıdaki felsefi problemlerin hangisiyle ilgili bilgi verilmiştir?

3. Bilgi üzerine yapılan tartışmalarda bilginin deneyimden bağımsız, akılla oluştuğunu savunan felsefi görüş aşağıdakilerden hangisidir?

4. • Descartes’a göre doğru bilginin kaynağı akıldır.

• Herakleitos’a göre değişim duyusal bir yanılgıdır.

• Parmenides değişimin maddesini ateş olarak açıklar.

• Bentham’a göre insan doğası gereği acıdan kaçar.

Verilen açıklamalardaki bilgi yanlışlığının düzeltilmesi için hangi iki filozofun yer değiştirmesi gerekir?

5. Mostesquieu’ya göre insan başkasının hakkını yemediği sürece özgürdür. İnsanın özgürlüğünün korunabilmesi de yasama, yürütme ve yargının birbirinden ayrı olmasına ve birbirini denetlemesine bağlıdır.

Parçadan hareketle özgürlük için aşağıdakilerden hangisi gereklidir?

6. Aydınlanma döneminde akla önem verme Fransız İhtilali ve Sanayi Devrimi gibi olayların yaşanmasına neden olmuştur. Bunun yanı sıra bu olayların yarattığı etki aydınlanmanın içeriğini belirlemiştir.

Parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi doğru bir bilgidir?

7. Kant ahlaka yönelik “ödev” kavramını kullanmıştır. Ona göre ödev, insanın kendi isteğiyle sorumluluğunu aldığı eylem, içten ve vicdanı tarafından verilen emirdir. Bu nedenle ödevi belirleyen bir başkası değil kişinin kendi vicdanıdır.

Buna göre “ödev” kavramıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

8. Kant’a göre bilgi, deney ve aklın bir arada kullanılmasıyla oluşmaktadır. Ona göre insan, duyuları aracılığıyla dışarıdan verileri alır ve bunları akılla işleyerek bilgiyi oluşturur.

Verilen açıklama aşağıdaki alanlardan hangisiyle ilgilidir?

9. Gerçek olan akılsaldır, akılsal olan gerçektir.

Hegel bu sözüyle aşağıdakilerden hangisinin önemini vurgulamıştır?

10. Felsefi problemler her çağda tekrar tekrar ele alınabilmektedir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğru bir bilgidir?

11. Aşağıdakilerden hangisi 20. yüzyıl Türk düşünürleri arasında yer almaz?

12. Dilthey, yaşanan her dönemin kendi tinselliği olduğunu ve bu tinselliğin de dilde kendine has anlamlar oluşturduğunu ileri sürmektedir. Bu nedenle tarihsel dönemi anlamak için o dönemin tinsel yapısının dile yüklediği anlamlara bakılması gerekir.

Verilen parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

13. Hasan Ali Yücel “Hava küreden kendimizi nasıl soyutlayamazsak cemiyetten de kendimizi ayrı tutamayız.” sözüyle aşağıdakilerden hangisine vurgu yapmaktadır?

14. Kierkegaard’a göre insanın temel sorunu bilgi ve bilmek değil, varoluşun kendisidir. Ona göre varoluş hiçbir zaman hazır değildir. Oluş içerisinde olan insan sürekli yeni kararlar alır ve seçimler yapar. İnsanın seçim yapabilmesi için de özgür olması gerekmektedir.

Parçadan hareketle Kierkegaard için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

15. Thomas Kuhn bilimsel etkinliğin tarihsel arka planına dikkat çekmiştir. O, bilimi bilim insanlarının etkinliği olarak düşünmektedir. Bu nedenle bilimin toplumsal ve kişisel değer yargılarından kopuk olmadığını düşünmektedir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Kuhn’un bilime yönelik görüşlerinden biridir?

16. Marx’a göre toplumda ekonomik üretim ilişkileri maddi unsurlar olarak alt yapıyı oluştururken siyaset ve hukuk gibi kurumlarsa üst yapıyı oluşturmakta ve alt yapı üst yapıyı belirlemektedir. Ona göre alt ve üst yapı değişimleri birbirini etkileyerek yeni ekonomik sistemler oluştururlar.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğru bir bilgi değildir?

17. Gadamer’e göre insan zorunlu olarak ön yargılarıyla vardır ve ön yargı, insan için anlamanın zorunlu koşuludur. Ayrıca ön yargılar bir tür ön bilmeyi sağlarken insanın bakış açısının da varabileceği sınırı gösterir.

Parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

18. Takiyettin Mengüşoğlu’na göre insanı açıklamada tek bir özellikten yola çıkmak hatalıdır. Bunun aksine insan tüm yapısı ve eylemleriyle ele alınmalıdır. Ona göre insanın gerçekleştirdiği her şey ahlak konusu olduğu için insan bir bütün halinde ele alınmalıdır. Bu sayede hem ahlak hem de dolaylı olarak insan anlaşılmış olur.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Takiyettin Mengüşoğlu’nun insan görüşü olabilir?

19. Hegel’e göre Tin kendini tanımak ister. Tinin kendini tanıyabilmesi için kendisini kendi olmayanda yani karşıtında görmelidir. Tinin karşıtı doğadır ve doğada kendini tanımaya çalışan tin kendini yitirir. Bu yitirme sürecinin son bulabilmesi için tin, doğayı bir dönüşüme zorlar ve doğa ile tin uzlaşır. Sentezlenen yeni durum tin ve doğanın mükemmel uyumu olan insandır. Tinin kendini bilme süreci Hegel’e göre “tez, antitez ve sentez” süreçlerinden oluşan diyalektik yasanın sonucudur.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi diyalektik yöntem için söylenemez?

20. Locke, duyu verileri sayesinde bilgilere sonradan sahip olunduğunu belirtir. Ona göre insan bilgiye sonradan deneyimler aracılığıyla ulaşır. Bu yüzden insan zihni doğuştan boş bir levhadır ve insan, deneyimleri sayesinde bu boş levhayı bilgiyle doldurur.

Parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi Locke’a göre bilginin kaynağı olabilir?